Friday, May 31, 2019

Knappliga vinnur eitt win-win hugtak

Tær reinskera toskafløk á Fofish-Norðfra í Leirvík.
MARIA OLSEN PHOTO
Líka síðan vit fingu fiskidagaskipanina í 1996 hevur árligt stríð valdað millum fiskimenn, frøðingar, politikarar og embætisfólk um dagatalið; men so brádliga, ein breið semja sum eingin hevði droymt um — næstan ov gott til at vera satt.

Negativitetur hevur ikki trotið tá tað kemur til almenna stýring av fiskivinnuni og vantandi álit millum vinnulív og politiska stætt; men knappliga er líkt til at tað bragdar, í øllum førum hvat viðvíkur umsitingini av botnfiskiskapi undir Føroyum. Høgni Hoydal, landsstýrismaður í fiskivinnumálum, fekk tíðliga í mai eina frágreiðing frá einum arbeiðsbólki sum mælir til at fiskiskapurin eftir toski, hýsu og upsa í føroyskum sjógvi verður skipaður í fiskidagaskipan — heldur enn kvotaskipan sum annars ætlanin hevur verið. Eitt uppskot um fyrisiting eftir serligari umsitingarætlan er eisini við í frágreiðingini, sum beinan vegin bleiv fagnað av umboðum fyri vinnuna umframt av leiðandi politikarum úr samgongu og andstøðu.

“Bulurin í umsitingarætlanini er ein veiðiregla sum sigur hvussu fiskidagatalið verður ásett,” greiðir arbeiðsbólkurin frá. “Málið er at stýra fiskiskapinum so at vit eru innan fyri ásett mørk. Veiðireglan leggur upp til at tað ikki skal vera neyðugt at hækka ella lækka dagatalið á hvørjum ári. Hetta skal bert gerast um fortreytirnar við fiskastovnunum ella lutfallið millum veiði og fiskastovn broytast munandi. Fyri at hava ávísan stabilitet í kørmum og veiðimøguleikum, er ásett at um vit fara út um ásettu mørkini og dagatalið skal stillast, skal dagatalið verða sett fimm prosent hægri ella lægri enn fiskiárið frammanundan.”

Arbeiðsbólkurin — samskipaður av Fiskimálaráðnum og við umboðum frá Føroya Reiðarafelag, Felagnum Trolbátar, Føroya Skipara- og Navigatørfelag, Føroya Fiskimannafelag, Maskinmeistarafelagnum, Meginfelag Útróðrarmanna, Havstovuni, Vørn, og Fiskimálaráðnum — “mælir til at fiskidagaskipan eisini frameftir verður høvuðsamboðið í at stýra fiskiskapinum eftir toski á landgrunninum, hýsu og upsa í føroyskum sjógvi. Ásetingarnar í lógini um fyrisiting av sjófeingi, um at fara frá fiskidøgum til kvotur 1. januar 2020, verða broyttar samsvarandi.”

Eftir uppskotinum er tað fiskimálaráðharrin sum við kunngerð ásetir fiskidagatalið við støði í umsitingarætlanini og eftir at hava ráðført seg við eina nevnd umboðandi allar skipabólkar og veiðihættir, umframt fólki frá Havstovuni og Vørn.

Hetta er eftir øllum at døma fyrstu ferð í langar tíðir at lagt er upp til reguleringar ið sum heild síggja út til at fara at gera lívið lættari heldur enn truplari fyri heimaflotan.

Tað skilagóða við skjalinum — nevnt ‘Fiskidagaskipan og umsitingarætlan’ við undirheitinum ‘at gera uppskot til umsitingarætlan og at eftirmeta skipanina í fiskiskapinum eftir botnfiski undir Føroyum’, dagfest tann 6. mai 2019 — er ikki minst at tað leggur upp til at fiskidagarnir ikki verða broyttir í tíð og ótíð, og talan skal ongantíð vera um at skerja ella hækka dagatalið við øðrum enn fimm prosent.