Uppboðssøla er als ikki tað sama sum fríur marknaður

Makrelarbeiði á Pelagos í Fuglafirði.
MARIA OLSEN PHOTO

Ein uppboðssøla hellir altíð til seljarans fyrimun og verður sjáldan brúkt í langtíðar ídnaðarligum samstarvi; hví síggja ta føroysku fiskivinnuna sum ein marknað heldur enn at síggja hana sum eina brúgv til marknaðir úti í heimi?

Spæl eina løtu við tann tankan at Hanus Hansen, stjóri fyri JFK, hevði sum heild rætt í sínum almenna hjartasuffi “Byrjanin til endan II” og tí hann uppfylgjandi segði við Útvarp Føroya um framtíðar útlitini fyri ta føroysku fiskivinnuna undir einari skipan við almennari uppboðssølu av veiðirættindum.

Eg hoyri mótmælini fyri mær longu áðrenn hesin tankin er liðugt luftaður, og tað man vera líkamikið um eg vísi til Hanus Hansen ella onkran annan stjóra fyri okkurt leiðandi føroyskt fiskireiðarí — her duga mong ikki at skilja ímillum ymisk mál og eru sera skjót at samanblanda spurningar um vinnuligan kapital við t.d. spurningar um lønarbýti millum privatpersónar. Tískil verður tað í heilum til at “hesir reiðarar skulu bara tiga og ikki grenja um nakað yvirhøvur, teir hava jú fingið milliónir oman á milliónir forerandi” frá tí almenna.

Hesin ‘logikkur’ er blivin etableraður við teoretiskari hjálp av trimum búskaparfrøðingum og lyftur upp til pínliga politiska korrektheit av einum herliði av fjølmiðlafólki sum í fleiri ár hava liðið skerfløt fyri honum.

Tað at summi av hesum miðlafólkum samstundis gjarna vilja rokna seg sum kritisk og granskandi í sínum yrki er ein søga fyri seg, sum vit tó ikki skulu koma nærri inn á her og nú. Men í stuttum er so uppbygd ein følsk og veruleikafjar frásøgn yvir eitt longri tíðarskeið sum ikki minst hevur ávirkað ein vaksandi skara av lesarum, lurtarum og veljarum ið fyri ein góðan part livir av almennari umsiting og almennum tænastum og hevur dagliga gongd uttan fyri fiski- og alivinnu mentanina. Hetta er ein skari sum er vaksin í takt við at arbeiðskraftin til fisk og framleiðslu er minkað so hvørt sum tøknifrøðin er vorðin meira framkomin.

Formaðurin vil avtaka Fiskidaganevndina

Sjógvur & Fólk nr. 2 er útkomið og verður í hesum døgum borið út í hvørt húski í Føroyum umframt vinnuligar postsmogur.

Høvuðssøgan snýr seg um at fiskivinnan og alivinnan streingja á fyri at virðisøkja meira í Føroyum, men virðisøking er lættari sagt enn gjørt. Blaðið hevur m.a. stóra samrøðu við Regin Jacobsen, forstjóra í Bakkafrost, umframt við Boga Rasmussen, stjóra á Larsen Seafood í Týsklandi, sum klaksvíkingar herfyri keyptu. Eisini eru frásagnir frá fleiri øðrum leiðandi føroyskum fiskaframleiðarum, bæði innan uppisjóvarfisk og botnfisk.

Jan Højgaard, formaður í Føroya Fiskimannafelag, ávarar ímóti avgjøldum á vinnuna og mælir samstundis til at sláa hart niður á “ólógliga arbeiðskraft” og “trælahandil”.

Týdningurin av fiskivinnuni fyri samfelagið er størri enn mong ímynda sær, vísir stjórin í Reiðarafelagnum á. Herálvur Joensen sigur seg vóna og rokna við at tað nýggja landsstýrið fer at leggja dent á gott samskifti við vinnuna og at komandi fiskivinnu nýskipanir byggja á hetta.

“Feløg sum ráða yvir rættindum einans í styttri tíðarskeið kunnu ikki gera langtíðar íløgur,” skrivar Tórheðin Jensen, umsitingarleiðari á Varðanum, og leggur afturat: “At selja kvotur á uppboðssølu er eitt vandamikið experiment at fara í holt við. Royndirnar eru sera fáar og úrslitini vánalig í allar flestu førum.”

Dennis Holm, samfelagsfrøðingur og formaður í Fiskidaganevndini, skýtur upp at broyta verandi skipan við tveimum ymiskum tilmælum til fiskimálaráðharran um fiskidagar, soleiðis at eitt nýtt Fiskivinnuráð ístaðin ger eitt felags tilmæli frá fiskivinnu og fiskifrøðingum — og Fiskidaganevndin verður avtikin.

Handilsskipavinnan í Føroyum stendur í menning og partur av frágreiðingini tykist vera at Føroyska Altjóða Skipaskráin (FAS) fær alsamt fleiri útlendsk reiðarí at skráseta síni handilsskip í Føroyum. Samstundis eru avbjóðingarnar fleiri tá talan er um menning og marknaðarføring av FAS og føroyskari handilsskipavinnu — skulu vit hava minni almenna stýring av hesari vinnu, ella skulu vit tora betur at seta størri krøv til útlendsk reiðarí, verður m.a. spurt.

Sjógvur & Fólk nr. 2 kann eisini lesast talgilt á sjogvurogfolk.com, umframt at ein PDF útgáva liggur her: Vanligur PDF (við opnum) | Print-vinarligur PDF (einkultsíður)