Monday, June 29, 2015

Soleiðis kunnu góð endamál sláa bakk

Partrolarar landa í Runavík.
MARIA OLSEN PHOTO
Verandi múrar millum skipabólkar vórðu upprunaliga reistir við samfelagsligari burðardygd fyri eyga; men eru teir vorðnir ein forðing fyri júst hesum gjøgnum at gyrða loyvishavarar inni í avmarkaðum veiðitólum og skerdum møguleikum?

Spyr fiskimenn ella teirra ráðgevarar um hvat fyri nýskipanir innan fiskivinnuna fyrst og fremst eru neyðugar ídag. Eitt svar sum tú kanst rokna við at fáa — frá pørtum við sínamillum annars sera ymiskum sjónarmiðum — er hetta: Tey sokallaðu vatntøttu skottini millum skipabólkar forða fyri menning, eru vorðin eitt haft um beinini á heimaflotanum og mugu sum skjótast skipast um ella takast av. Her tykist eisini ein enn breiðari semja at valda um at fyritreytirnar í fiskivinnuni, sum lógu til grund fyri verandi skipan við skipabólkum, eru púra broyttar síðani 1990ini. Kann tað hugsast at í øllum førum hesin partur av verandi skipan verður endurskoðaður áðrenn langt um líður?

Soleiðis sum skottini millum bólkarnar virka ídag, framstanda argumentini ímóti teimum væl sterkari enn hvat ið kann tala fyri einum framhaldi av teimum í verandi líki.

Ráðgevarar og búskaparfrøðingar ið kenna hampiliga væl til umstøðurnar hjá tí føroyska fiskiflotanum — sum t.d. Bjarni Arnason og Magni Laksáfoss — leggja ikki fingrarnar ímillum tá teir geva til kennar sína hugsan um hesi viðurskifti. Tað sama ger seg galdandi fyri fiskireiðarar við annars ymiskum áhugamálum.

Okkara fiskifloti verður ídag ofta býttur upp í tveir høvuðsbólkar: Tann fyrri er uppsisjóvarskip og verksmiðjutrolarar, og tann seinni, restin, er tað sum undir einum ofta verður kallað heimaflotin. Men galdandi lóg um vinnuligan fiskiskap býtir fiskifør strangt upp í bólkar eftir stødd og reiðskapi; hetta varð innført fyri umleið 20 árum síðani og gjørdist kent sum partur av fiskidagaskipanini, hóast hesi hugtøk í veruleikanum eru sínámillum óheft. Alt bendir á at serliga heimaflotin er vorðin offur fyri einari ørgrynnu av reguleringum ið tilsamans nú virka sum ein køvandi spennitroyggja — og hetta hendir samstundis sum tann stóra javnvágin í tí føroysku havvistfrøðini hevur flutt seg burtur frá botnfiski og meira yvir til uppisjóvarfisk.

Alt er also broytt síðani 1994/1996.